روزگاری ظاهر شدن نخستین موهای سفید از نشانههای ورود به سنین میانسالی بود و به قول قدیمیها موی سفید، احترام داشت و پختگی و باتجربگی معنا میشد اما امروزه شاهد سفید شدن موها حتی در سنین جوانی نیز هستیم که ناشی از زندگی صنعتی و تغذیه نادرست است که آثار خود را در سپیدی زودتر از موعد موی سر، نمایان میکند. شاید برخی با تماشای نخستین موی سفید بر سر خود، آن را ناشی از ارث بدانند و تسلیم آن شوند در حالی که سفید شدن موها نیز علیرغم ارثی بودنش قابل به تعویق انداختن بوده و با تغییر سبک زندگی میشود تجربه آن را به سالهای دورتری موکول کرد.
وراثت، تنها مقصر نیست!
به جز افزایش سن که باعث سفید شدن مو میشود، عوامل دیگری نیز مانند کمبود ویتامینهای گروه ب، آهن، تیتانیوم، گوگرد، مس و کمبود روی، کمبود منگنز، بیماری تیروئید، سیگار، کمخونی، رژیمهای سخت و طولانی مدت، عوامل ارثی و وراثت، فشارهای عصبی، کار زیاد فکری و زندگی بدون تغذیه سپیدی موی سر را تشدید میکنند. همه اینها میتوانند علت سفید شدن موها قبل از موعد طبیعی باشند. البته تاثیر این عوامل در همه موارد یکسان نیست. برای نمونه، عامل ۲۰ درصد سفید شدن موی سر، کار زیاد فکری و زندگی بدون تغذیه صحیح است و یا اینکه، کمبود روی بیشتر در مورد موهای روشن و کمبود منگنز بیشتر در مورد موهای تیره و سیاه، اهمیت دارد. همچنین سرعت سفید شدن مو در افراد سیگاری، چهار برابر افراد غیرسیگاری است.
اسیدآمینههای ضروری دریافت کنید
اسیدآمینه، واحد تشکیلدهنده پروتئین، علت براقی، شادابی و پرپشتی موی سر است. از مهمترین اسیدآمینههایی که در حفظ و تولید موی سالم نقش دارند، میتوان به متیونین، سیستین و سیستئین، تیروزین اشاره کرد.
متیونین یکی از اسیدآمینههای ضروری غنی از گوگرد است. این اسیدآمینه، نقش آنتیاکسیدانی دارد و در پیشگیری از بیماریهای مو، پوست، ناخن موثر است و با کمک به بلوغ فولیکولهای مو از ریزش و سفید شدن مو جلوگیری میکند. سیستین و سیستئین دو اسیدآمینه مهم دیگر در رشد موی سالم و براق است. سیستئین، تنظیمکننده سیستم ایمنی است و از پیری زودرس فولیکولهای مو جلوگیری میکند. این دو اسیدآمینه ۱۰ تا ۱۴ درصد پوست و مو را تشکیل میدهد و در رشد و نمو مناسب مو نقش دارد.
تیروزین، اسیدآمینه پیشساز ملانین است که مهمترین رنگدانه پوست و مو میباشد. کمبود ملانین میتواند عامل و محرک پیری زودرس سلولهای بدن از جمله فولیکولهای مو باشد. به طور کلی مصرف گوشت، تخممرغ و لبنیات میتواند تمام اسیدآمینههای مورد نیاز بدن را تامین کند.
کمبود روی را جدی بگیرید
آنزیمهای متعددی در رشد و حفظ مو نقش دارند که عملکرد آنها به دریافت کافی روی وابسته است. کمبود روی، سنتز DNA و پروتئین بدن را میکاهد و سبب اختلال در بازسازی بافتهای فعال بدن از قبیل پوست و مو میشود. اگر رژیم غذایی دچار کمبود روی باشد، فولیکولهای مو به تدریج از بین میرود و تعداد موهای در حال رشد، کاهش مییابد. کمبود روی عامل خشکی و شکنندگی موها نیز است. مواد غذایی حاوی روی شامل گوشت قرمز، ماهی، ماکیان، شیر و لبنیات، جگر، غلات کامل، لوبیا و آجیل است.
عامل ۲۰ درصد سفید شدن موی سر، کار زیاد فکری و زندگی بدون تغذیه صحیح است.
مراقب آهن و منگنز باشید
احتمالاً افرادی که از کمپشتی موهای خود در رنجند از طریق رژیم غذایی خود این دو عنصر مهم را به مقدار کافی دریافت نمیکنند. آهن و منگنز، رشد فولیکولهای مو را افزایش میدهد و فعالیت اکسیداسیون این سلولها را تنظیم میکند. منابع خوب آهن شامل گوشت کمچرب ماکیان، غذاهای دریایی، لوبیا و سبزیجات و منابع مناسب منگنز، غلات کامل، حبوبات، آجیل، چای و قهوه است.
با مس به رشد موهایتان کمک کنید
مس در تولید و متابولیسم موهای در حال رشد نقش دارد. میزان سفید شدن مو در افرادی که دچار کمبود مس، اسیدفولیک و اسیدپانتوتنیک بودهاند، بیشتر از افرادی است که در رژیم غذایی خود، این ریزمغذیها را به مقدار کافی دریافت کردهاند. منابع مهم غذایی غنی مس عبارتند از گوشت عضلات، جگر، شکلات، آجیل، حبوبات و میوههای خشک.
کلسیم دریافت کنید
کلسیم در رنگدانهدار شدن و حفظ استحکام مو نقش به سزایی دارد. کمبود کلسیم اگر با کمبود دو ویتامین ب۲ و ب۵ همراه باشد، سبب سفید شدن موها و اگر با دریافت ناکافی مس نیز همراه شود، فولیکولهای مو را دچار سوء تغذیه میکند. غنیترین منابع غذایی حاوی کلسیم عبارتند از: لبنیات، بادام، سویا و اسفناج.
درمان از نگاه تغذیه
پروتئین کامل بخورید
پروتئین گوشت، تخممرغ و لبنیات، تمام اسید آمینههای مورد نیاز بدن را که قادر به ساختن آن نیست، دارد. به همین دلیل این نوع پروتئین به نام پروتئین کامل، معروف است. پروتئین موجود در غلات، حبوبات، مغزها و دانهها پروتئینهای کاملی نیستند. استفاده از دو پروتئین غیرکامل در رژیم غذایی به طور همزمان، اسیدهای آمینه مورد نیاز یک وعده غذایی را تأمین میکند، برای مثال نان کنجدی (دانهها + غلات).
ماساژ درمانی کنید
ماساژ سر نیز در افزایش سرعت جریان خون نقش مهمی دارد. برای این کار، با انگشتان دو دست، سر را ماساژ دهید، به شکلی که انگشتان به طور دورانی حرکت داده شود تا زمانی که حس میکنید سرتان گرم شده است و خون زیر پوست جریان دارد. این حرکت را در همه نقاط پوست سر انجام دهید تا به این ترتیب خون در تمام قسمتهای سر به جریان بیفتد.
آنتیاکسیدانها را فراموش نکنید
از آنجا که یکی از علل زمینهساز سپیدی موها، استرس اکسیداتیو رادیکالهای آزاد است، استفاده از مواد غذایی حاوی آنتیاکسیدانهایی مانند ویتامینث و ویتامینای میتواند از سپیدی زودرس مو جلوگیری کند.
استرس اکسیداتیو نشانگر عدم تعادل بین تولید و ظهور انواع رادیکالهای آزاد اکسیژن و توانایی سیستم بیولوژیک برای سمزدایی و یا ترمیم آثار مخرب آنها است. استرس اکسیداتیو به عنوان عامل برهم زننده تعادل میان تولید رادیکالهای آزاد و دفاع آنتی اکسیدانی تعریف میشود.منابع این ویتامینها شامل مرکبات، آناناس، گوجهفرنگی، کیوی، فلفل دلمهای،سبزیجات برگ سبز،جوانه گندم و آجیل است.
ویتامینهای گروه ب را به سفره دعوت کنید
مصرف موادغذایی غنی از ویتامینب نه تنها از سفید شدن مو پیشگیری میکند، بلکه موها را تقویت نموده و مانع از ریزش آنها میشود. پرتقال، بروکلی، جوانهها، اسفناج، نخودفرنگی، عدس، نخود، بوقلمون، گوشت گاو، مرغ، ماهی سالمون، موز، پوست سیبزمینی، گوشت گوسفند، جگر، زرده تخممرغ، مخمر، هویج و گل کلم غنی از ویتامینهای گروهب است.
میوه و سبزیجات مصرف کنید
طبق نظر متخصصان تغذیه، افرادی که خواهان پیشگیری از سفید شدن موهای خود هستند، باید میوهها و سبزیجات غنی از منگنز مانند سیب، گلابی، هلو، سیر، پیاز، موسیر و تره و غنی از مس مانند نخودفرنگی، قارچ، لوبیا، گوجهفرنگی، موز، آلو و سیبزمینی را فراوان مصرف کنند.
ورزش کنید
کمک گرفتن از ورزش برای افزایش سرعت گردش خون در سر، یکی دیگر از راههای حفاظت از موها و پیشگیری از سفید شدن آنهاست. از بهترین این ورزشها انجام یکی از تمرینهای یوگاست که در نتیجه خون در پوست سر جریان سریعتری پیدا میکند.
برس مناسب استفاده کنید
استفاده از برسهای مناسب هم برای سرعت بخشیدن به گردش خون مؤثر است. برای این کار برس را از جهات مختلف روی پوست سر بکشید تا خون را در زیر پوست به جریان بیندازد.